Mưa xuống ruộng đủ nước người dân xã Phúc Thịnh, (Chiêm Hóa) đưa cơ giới hóa làm đất gieo cấy lúa mùa.
Vào thời điểm này như mọi năm hầu hết diện tích lúa mùa đã bén rễ hồi xanh, trà sớm đã bước vào chăm sóc đợt 1, tuy nhiên tại nhiều địa phương, người dân mới đang bước vào gieo cấy, thậm chí là đang làm đất. Gia đình ông Lương Văn Hải, thôn Kai Con, xã Nhân Mục đang chạy đôn chạy đáo thuê máy làm đất, chuẩn bị để gieo cấy lúa mùa. Ông Hải chia sẻ, làm nông là nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống nhưng năm nay thời tiết quá khắc nghiệt, suốt thời gian dài không có mưa nên ruộng cứ nứt nẻ vì thiếu nước. Giữa tháng 6, những trận mưa mới xuất hiện, gia đình đã tranh thủ vệ sinh đồng ruộng, thuê máy làm đất đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo xuống giống kịp thời vụ.
Đối với gia đình bà Nguyễn Thị Huế ở tổ dân phố Phai Tre A, thị trấn Lăng Can vụ mùa này gia đình bà gieo cấy trên 2.600 m2 diện tích chủ yếu là giống lúa lai Thuỵ Hương. Để đảm bảo tiến độ gieo cấy lúa vụ Mùa, gia đình bà luôn chủ động chăm sóc tốt cho diện tích mạ, làm đất, vệ sinh đồng ruộng theo quy trình kỹ thuật. Hiện nay, sau khi diện tích mạ đã đủ tuổi cấy và tranh thủ có nguồn nước sản xuất, bà Huế đã tập trung nhân lực ra đồng gieo cấy xong toàn bộ diện tích đất trồng lúa vụ Mùa của gia đình.
Hầu hết các hộ nông dân ở các xã Vĩnh Lợi (Sơn Dương); Kim Phú (TP Tuyên Quang)... cũng chưa thể cho mạ xuống đồng vì thiếu nước. Bà Nông Thị Mến, xóm 2 xã Kim Phú nói, cũng biết làm sớm, cây lúa sẽ sinh trưởng phát triển tốt nhưng vì thiếu nước không thể cày, bừa được nên cũng đành chịu. Theo bà Mến, từ ngày 20 đến 25-6 trời có mưa, đồng ruộng có nước, gia đình mới thuê máy làm đất, giờ đang chờ mạ đủ tuổi gia đình sẽ tập trung làm đất gieo cấy lúa mùa.
Nông dân tập trung ra đồng đẩy nhanh tiến độ gieo cấy lúa vụ mùa 2023.
Do điều kiện thời tiết và thổ nhưỡng của từng vùng trong tỉnh khác nhau, theo báo cáo sơ bộ của các huyện, thành phố, đến ngày 3-7, diện tích làm đất trên 22.900 ha, trong đó gieo cấy lúa mùa được khoảng 12.600 ha, đạt 51,3% kế hoạch, chậm hơn so với những vụ mùa năm 2022. Phân tích của các kỹ sư nông nghiệp, có 2 nguyên nhân lớn ảnh hưởng đến tiến độ gieo cấy lúa mùa. Năm nay do tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết diễn biết phức tạp, các đợt nắng nóng xuất hiện kéo dài hơn so với trung bình hằng năm. Cường độ nắng nóng gay gắt hơn rất nhiều, nhiệt độ trung bình ghi được trong các đợt nắng nóng lên đến 37 - 38 độ C, có nơi trên 39 - 40 độ C, cao hơn trung bình nhiều năm 0,5 - 1,5 độ C. Nắng nóng kéo dài đồng nghĩa với lượng mưa thấp. Theo số liệu thống kê của ngành Khí tượng và Thủy văn, tổng lượng mưa 6 tháng đầu năm đo được phổ biến thấp hơn từ 30-70% so với trung bình nhiều năm. Nước không được bổ sung, trong khi các hồ chứa sau sản xuất vụ xuân đã dần cạn kiệt, hầu hết dưới mực nước chết không thể bơm, điều tiết để phục vụ sản xuất cho vụ mùa. Một nguyên nhân nữa là do năm nay nông lịch nhuận tháng 2 dẫn đến tâm lý của nhiều người nông dân không vội trong sản xuất.
Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, Chi cục đã có văn bản gửi đến các huyện, thành phố phối hợp chỉ đạo các phòng chuyên môn, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố, UBND các xã, phường, thị trấn; tăng cường cán bộ xuống cơ sở, đôn đốc tập trung nhân lực vệ sinh đồng ruộng, đưa cơ giới hóa đẩy nhanh tiến độ làm đất, xuống giống sớm. Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh khuyến cáo, trước khi gieo cấy người dân nên sử dụng các chế phẩm sinh học (Sumitri, Trichoderma, AT Bio-Dercomposer,...) để xử lý rơm, rạ, tàn dư thực vật, giảm ngộ độc hữu cơ cho lúa sau cấy; thực hiện ngâm, ủ, gieo mạ đúng kỹ thuật (chú ý thay nước, rửa chua, đảo hạt thường xuyên để hạt nảy mầm tốt, không bị thối hỏng, nhất là vào những ngày nắng nóng, nhiệt độ cao); gieo mạ thưa, giữ đủ ẩm để hạn chế tác động của nắng nóng, đảm bảo mạ đủ tiêu chuẩn cấy hết diện tích trong khung thời vụ tốt nhất; tăng cường bón lót phân chuồng hoai mục, phân lân, phân NPK hoặc phân phức hợp trước khi bừa cấy lần cuối. Khi thời tiết nắng nóng xảy ra cần giữ nước ngập chân ruộng mạ, không bón đạm cho mạ và lúa non mới cấy...
Các kỹ sư nông nghiệp cho rằng, đợt mưa “vàng” diện rộng từ ngày 20 đến 25 tháng 6 đã cung cấp lượng nước dồi dào, ruộng đồng đã được no nước. Người dân cần tập trung tối đa nhân lực, máy móc đẩy nhanh tiến độ làm đất, đảm bảo gieo cấy lúa mùa trà chính vụ xong trước ngày 10-7, trà muộn trước ngày 20-7 theo đúng khung thời vụ. Các ban quản lý, khai thác công trình thủy lợi theo dõi sát sao đồng ruộng, thực hiện điều tiết nước hợp lý tạo điều kiện cho cây lúa sinh trưởng, phát triển tốt.
Hiện nay, nông dân trong tỉnh đang đẩy nhanh tiến độ gieo cấy lúa mùa phủ kín các cánh đồng; đồng thời, chuyển trọng tâm sang chăm sóc cho những diện tích lúa đã bén rễ, hồi xanh, chuẩn bị cho giai đoạn quan trọng đẻ nhánh…
PV
