Luật BHXH năm 2024: Gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của người tham gia BHXH
Luật BHXH 2024 bổ sung nhiều quy định mới liên quan đến chế độ hưu trí xã hội. Cụ thể, đối với người từ đủ 70 đến dưới 75 tuổi, nếu thuộc diện hộ nghèo hoặc cận nghèo và không nhận lương hưu hay trợ cấp BHXH hàng tháng, họ sẽ đủ điều kiện để nhận trợ cấp hưu trí xã hội từ ngân sách nhà nước. Điều này không chỉ là sự kế thừa mà còn là sự mở rộng từ chính sách trợ cấp xã hội hàng tháng cho người cao tuổi đã được triển khai trước đó.
Các điều kiện cụ thể để được hưởng trợ cấp
Người dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên và không có lương hưu hay trợ cấp BHXH hàng tháng sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội mà không cần thêm điều kiện nào khác. Tuy nhiên, với những người từ 70 đến dưới 75 tuổi, chỉ những người thuộc diện hộ nghèo hoặc cận nghèo, và có văn bản đề nghị nhận trợ cấp hưu trí xã hội, mới đủ điều kiện hưởng chế độ này.
Mức trợ cấp sẽ được Chính phủ quy định dựa trên tình hình phát triển kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách từng thời kỳ. Định kỳ 3 năm, Chính phủ sẽ rà soát và xem xét điều chỉnh mức trợ cấp, nhằm đảm bảo người cao tuổi luôn được hỗ trợ tốt nhất theo tình hình thực tế. Đồng thời, các tỉnh, thành phố cũng có thể quyết định hỗ trợ thêm cho người nhận trợ cấp hưu trí xã hội, tùy thuộc vào điều kiện ngân sách địa phương.
Một điểm đáng chú ý khác là những người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng sẽ được nhà nước chi trả bảo hiểm y tế theo quy định. Điều này giúp giảm gánh nặng chi phí y tế, đây là vấn đề lớn đối với người cao tuổi thường xuyên mắc nhiều bệnh nền. Khi người cao tuổi qua đời, những cá nhân hoặc tổ chức lo liệu mai táng sẽ nhận được khoản hỗ trợ chi phí mai táng tối thiểu bằng 20 lần mức chuẩn trợ giúp xã hội, tương đương khoảng 10 triệu đồng. Việc này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng cho gia đình và người thân.
Thực trạng người cao tuổi và những khó khăn
Theo Dữ liệu dân cư quốc gia, hiện nay cả nước có khoảng 16,1 triệu người cao tuổi (NCT), chiếm hơn 16% dân số. Trong đó, có khoảng 2,6 triệu người trên 80 tuổi, hơn 9 triệu NCT là nữ, 10,3 triệu NCT sống ở nông thôn. Tuy nhiên, mới chỉ có khoảng 5,4 triệu người cao tuổi được hưởng các chính sách liên quan đến lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp người có công, hoặc trợ cấp xã hội. Điều này cho thấy còn hàng triệu người cao tuổi vẫn nằm ngoài lưới an sinh xã hội, chưa nhận được bất kỳ sự hỗ trợ nào từ nhà nước.
Song song với đó, đời sống của một bộ phận không nhỏ người cao tuổi vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là những người sống ở vùng sâu, vùng xa. Tỷ lệ hộ nghèo trong số người cao tuổi cũng cao hơn so với tỷ lệ nghèo chung của cả nước. Một số liệu đáng chú ý khác là khoảng 65% người cao tuổi ở Việt Nam hiện nay chưa được hưởng chính sách trợ giúp xã hội. Đa số họ phải dựa vào nguồn tiết kiệm (nếu có) hoặc vào sự trợ giúp từ con cái, người thân. Trong nhiều trường hợp, người cao tuổi còn phải tiếp tục làm việc với mức thu nhập thấp để tự nuôi sống bản thân.
Mặc dù tuổi thọ bình quân của người Việt Nam hiện nay khá cao, khoảng 73-74 tuổi, nhưng số năm sống khỏe mạnh, tính từ lúc sinh ra, chỉ đạt khoảng 65 năm. Điều này đồng nghĩa với việc người cao tuổi thường sống trong tình trạng bệnh tật, việc chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi hiện vẫn còn hạn chế, đặc biệt đối với những người không thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo và không có lương hưu, trợ cấp xã hội.
Sự cần thiết của chính sách hưu trí xã hội
Chi trả cho người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội mới qua bưu điện
Trước những thách thức về già hóa dân số và bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay, việc mở rộng đối tượng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội là một quyết sách hợp lý và kịp thời của Chính phủ. Chính sách này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi mà còn giảm thiểu áp lực tài chính đối với gia đình và xã hội, đảm bảo một cuộc sống an lành và bền vững cho mọi người dân Việt Nam trong những năm tháng tuổi già.
Luật BHXH 2024 đã đặt nền móng cho một hệ thống an sinh xã hội bền vững hơn, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự đi vào cuộc sống, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, từ trung ương đến địa phương, nhằm đảm bảo mọi người cao tuổi đều được tiếp cận với quyền lợi của mình.
Có thể nói, Luật BHXH năm 2024 đã kế thừa, phát triển những quy định hiện hành phù hợp đã được kiểm nghiệm trong thực tế, sửa đổi các quy định chưa phù hợp, bảo đảm tính khả thi, dài hạn, thống nhất với Bộ luật Lao động năm 2019 về tuổi nghỉ hưu, điều kiện về tuổi hưởng lương hưu. Đây là nỗ lực của cả hệ thống an sinh xã hội Việt Nam, thể hiện rõ ràng sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với những người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho xã hội.
Biên tập viên Cổng TTĐT tỉnh
